Sosyal medyada mahkum ailelilerin yoğun bir çabası var. Genel af istiyorlar.

Yargının çok iyi işlemediği, özellikle ceza yargılamasında sıkıntılar yaşandığı bir gerçek. Haksız tutuklamalar, beraat oranındaki artış, AYM ve AİHM’den çıkan kararlar hiç iç açıcı değil. 

HAGB’nin klasik uygulamasındaki mantık dahi, ceza yargımızın “ceza vermeye yönelik” bir yargı halini aldığını gözler önüne seriyor.

Bugün, X platformunda belli bir post sayısına ulaşan “tutuklansın” şeklindeki paylaşım linçine maruz kalan bir kişinin, tutuklanması çok büyük ihtimaldir, en azından hakkında soruşturma açılıp adli kontrol kararı verilmesi kesin bir hal almış durumdadır.

Durum göstermektedir ki ceza yargımız, cezalandırmaya yönelik, tamam ama peki ya adalet? Suçsuz olanları bir kenara bırakalım, savunması kısıtlanan, ileri sürdüğü delilleri toplanmayan bir yığın insan var. 

İlk başta tutuklanıp sonra hakkında HAGB, erteleme, paraya çevirme hatta beraat kararı verilenlerin sayısı az mı? Artık özgürlüğümüz hep bir risk altında. 

Yargıdaki bu kadar sorunun çözümünü sağlamak için ne yapılmalı? Kimileri “toplumsal barış için genel af” verilmeli diyorlar ve belki de kendi açılarından haklılar. Fakat af verilmesi sistemi nasıl düzeltecek, bunun cevabı verilemiyor. Aynı şekilde genel af adaletsizlik oluşturmayacak mı? Suçsuz yere içerde olanların sayısı gerçek suçlular oranla yüzde kaç? Suç işleyenler yüzünden mağdur olanların hakları ne olacak?

Tarih göstermiştir ki genel veya kısmi af, adalet sistemindeki sorunların çözümüne çare değil. Bu nedenle genel af verilmesi, şu an ufukta görülmüyor. 

Genel af safsatası ile ortalığa düşenler ya etkileşim kasmaya çalışan ve bu sayede sosyal medyadan para kazanan duygu sömürücüleri ya da siyasi rant peşinde olan oy avcıları çıkıyor. Mahkum aileleri dışında genel veya kısmi af bekleyen kimse yok. 

Gerçek bir yargı reformu isteniyorsa önce hakim ve savcılardan işe başlanması gerekmektedir. Akademi eğitimleri daha nitelikli olmalıdır. Tutuklamanın bir tedbir olduğu, en son çare olarak başvurulması gerektiği, ceza soruşturmasının başlaması için basit şüphe yeterli iken, kamu davası açmak için makul şüphenin gerekli olduğu, yargılamada savunma hakkını kısıtlayan tüm hususlar iyice öğretilmeli, delilerin değerlendirilmesi husularında dikkatli olunması gerekmektedir. Bugün dahi “gerekçeli karar” başlığı altında gerekçesiz karar yazan hakimlerin olduğuna, Yargıtay ve AYM kararlarıyla şahit oluyoruz. 

Aslında tüm olay, hakim ve savcı sorumluluğundan doğmaktadır. Hukuka aykırı olduğu “kesin” olarak tespit edilen her yargı işlemi veya kararı için, o işleme veya karara imza atan hakim savcıların en azından re’sen idari sorumluluğu doğacak şekilde düzenlemeler getirilirse, kararlar daha hassas şekilde verilecektir. Ancak hakim savcı sorumluluğu hukuki bir şekilde düzenlenmez ise, eksik inceleme ürünü veya yanlış kararlarla bu ülke insanları daha uzun yıllar uğraşacaklardır. 

Netice olarak şunu söyleyelim: Ufukta bir genel veya kısmi af yok! Kim size af ile ilgili kanun tasarısı ya da teklifinden bahsederse , ondan kanun teklif veya tasarısının numarasını isteyin. Eğer bir numara verirse TBMM’nin resmi web sitesinden doğruluğunu araştırın. Bir kayıt bilgisi dahi vermeyen af yalancılarına hiç inanmayın!

Genel veya kısmi af, sadece toplumda kısa süreli bir rahatlama sağlar ama ceza yargılamasındaki sorunlarım çözümüne hiç bi katkı sağlamaz. Ceza yargılamasındaki kronikleşmiş “adaletin tecellisini engelleyen” kişisel uygulamalardan kaynaklı sorunlar  çözülmedikçe haksızlığa uğrayan, hakları ihlal olan kişiler olmaya devam edecektir.